Rijst is een veelzijdige verrijking voor het avondeten. Zo is deze uit Azië afkomstige graansoort een excellente vervanger voor aardappelen naast je vlees en groenten. Met iets meer creativiteit bereid je met rijst allerhande speciale gerechten, zoals nasi gorengs, rijst roerbakken, rijst ovenschotels, rijst stoofmaaltijden, rijst salades en sushi variaties.
Terwijl haast heel Azië een rijstkoker gebruikt, wordt in Nederlandse keukens de rijst nog vaak in een pan op het fornuis gekookt. Dit terwijl een rijstkoker dezelfde klus veel eenvoudiger en efficiënter uitvoert. Bovendien zorgt het apparaat ervoor dat de rijst niet kan aanbranden. Met enige routine presenteer je telkens opnieuw mooie, los gekookte rijstkorrels aan je gezin en gasten. De prijs voor de aanschaf van een rijstkoker mag zeker geen barrière zijn, want voor enkele tientallen euro’s beschik je al over een duurzaam basismodel.
Sushirijst
Wat is een rijstkoker
Een standaard rijstkoker bestaat in principe uit een pan, een verwarmingselement (onder de pan) en een isolerende behuizing van kunststof of roestvrij staal. De meeste modellen werken op elektriciteit en zijn heel eenvoudig te bedienen. Je hoeft slechts rijst in de pan te doen, water toe te voegen, het deksel te sluiten en de koker aan te schakelen. De rest gaat vanzelf. Zodra de rijst gekookt is, slaat de rijstkoker automatisch af. Afhankelijk van de hoeveelheid rijst in de pan en het vermogen van het apparaat kan het kookproces 20 tot 50 minuten duren.
Crock pot of rijstkoker?
De crock pot en de rijstkoker; ze lijken op elkaar maar toch zijn het twee verschillende apparaten met twee verschillende functies. Een crock pot is meer geschikt om op lagere temperatuur langer te koken. Ook kan je met een crock pot meer verschillende gerechten maken dan in de rijstkoker.
Perfecte rijst in een rijstkoker
In elke rijstkoker zit een systeem dat controleert als er nog water in de pan is. Zodra al het water ‘opgebruikt’ is, gaat de koker ervan uit dat de rijst klaar is. Op dat moment schakelt het verwarmingselement af om te voorkomen dat je aangebrande rijst krijgt. Met een rijstkoker heb je dus nooit last van een donkere harde rand aan de onderkant van de rijst. Je hoeft het proces ook geen moment in de gaten te houden en kunt zelfs het huis uit terwijl de rijst aan de kook is.
Hoe je voortreffelijk gekookte rijst krijgt
Het resultaat dat een rijstkoker levert, is afhankelijk van de verhouding tussen rijst en water in de pan. Als hulpmiddel komt nagenoeg elke rijstkoker met een maatbeker van 240 ml voor de rijst en markeringen aan de binnenwand van de pan voor het waterniveau. Om bijvoorbeeld 3 volle bekers rijst te koken, kun je simpelweg water toevoegen tot niveau 3 aan de binnenwand van de pan.
Met een aparte maatkan de juiste hoeveelheid water toevoegen, is ook een handige optie. Je kunt hierbij de volgende aangeraden hoeveelheden gebruiken voor verschillende soorten rijst:
- Witte rijst, lange korrel – 420 ml water op 1 beker rijst
- Witte rijst, kleine korrel – 300 ml water op 1 beker rijst
- Basmatirijst – 360 ml water op 1 beker rijst
- Parboiled rijst – 480 ml water op 1 beker rijst
- Zilvervliesrijst – 520 ml op 1 beker rijst
Bij deze water tot rijst-verhouding krijg je gaar gekookte korrels die niet kleven. Als je je rijst graag iets natter serveert, doe je vooraf gewoon 20 tot 30 ml extra water in de rijstkoker. Omgekeerd zorgt minder water voor stevigere rijstkorrels. Droger gekookte rijst is geschikter voor het bereiden van nasi goreng en roerbak gerechten, omdat de korrels niet makkelijk aan de wok blijven plakken.
Smaakstoffen in je rijst, geen probleem
Voeg je graag wat smaakstoffen, zoals zout, boter, laurierbladen of kardemomzaden toe aan je rijst? Dit kan ook heel eenvoudig als je een rijstkoker gebruikt. Je kunt de aromaten vooraf in het water mengen of hiermee wachten tot de rijst al enige tijd aan de kook is. Houd er wel rekening mee dat het tussentijds openen van het deksel enige invloed heeft op het kookproces, omdat er warmte en stoom zal ontsnappen. Met wat experimenteren vind je zeker de ideale water tot rijst-verhouding voor gebruik van je favoriete smaakstof(en).
Een rijstkoker kan meer dan alleen rijst koken
Hedendaagse rijstkokers hebben meestal ook een stoomfunctie om met de rijst ook andere gerechten te bereiden. Bij sommige modellen plaats je hiervoor een stoommandje in de binnenpan (boven je rijst en water) en bij andere modellen zit er een stoomschaal bovenop de pan. De werking is echter nagenoeg hetzelfde. Terwijl je rijst in de binnenpan normaal kookt, wordt de stoom van het water gebruikt om groente, vlees, kip of vis in de mand heerlijk gaar te krijgen. Zo zorgt een rijstkoker met stoomfunctie ervoor dat je zonder omkijken een hele maaltijd op tafel krijgt.
Een bijkomend voordeel is dat de vitaminen van je vlees en groenten niet verloren gaan. Ze kunnen simpelweg niet uit de koker en blijven in je gerechten. Je kunt de rijstkoker met stoomfunctie uiteraard ook gebruiken om alleen rijst te koken óf alleen groente te stomen. De stoomfunctie maakt de apparaten nauwelijks duurder in aanschaf dan een normale rijstkoker.
Voor elke keuken de juiste rijstkoker
Rijstkokers voor huishoudens zijn er met uiteenlopende inhoud en afmeting. De inhoud van de binnenpan geeft aan hoeveel rijst je in één keer kunt koken. Bij een mini model met een inhoud van circa 0,5 liter haal je al 2 tot 3 porties rijst uit de pan. Voor grotere gezinnen zijn er rijstkokers met een binnenpan van 1,0 tot 2,0 liter. Heb je vaak gasten over de vloer, dan vind je met gemak een rijstkoker met een volume van 2,5 liter of meer.
Omdat rijstkokers vaak rondvormig zijn, wordt voor de afmeting (binnenpan + behuizing) de diameter vermeldt. Zo weet je vooraf hoeveel ruimte de rijstkoker zal innemen in je keuken. De diameter varieert van circa 20 cm voor een mini model tot 40 cm voor een extra groot model. Overigens zijn de meeste rijstkokers niet zwaar in gewicht, waardoor je hem na gebruik eenvoudig kunt opbergen in een keukenkast.
Enkele features van rijstkokers
De ene rijstkoker is de andere niet. Naast het volume en afmeting, zijn er ook verschillen tussen de onderdelen, de gebruikte materialen en de technologische snufjes.
- Uitneembare binnenpan: Bij sommige modellen kan de binnenpan uit het apparaat worden gehaald, terwijl bij andere modellen de pan een vast geheel vormt met de behuizing.
- Materiaal binnenpan: Van origine hadden rijstkokers een binnenpan van aluminium. Tegenwoordig kun je ook kiezen voor een binnenpan van rvs, kunststof of keramisch materiaal.
- Anti-aanbaklaag: Deze speciale teflon laag zorgt ervoor dat de rijst niet makkelijk blijft plakken aan de binnenwand van de pan.
- Glazen deksel: Een glazen deksel biedt je zicht op de inhoud. Dit is handig bij het bereiden van stoofgerechten in de rijstkoker.
- Materiaal behuizing: Keuze tussen kunststof en roestvrij staal.
- Vaatwasmachinebestendige onderdelen: De binnenpan, het deksel en de accessoires (rijstlepel, stoommand, etc.) kunnen veilig in de vaatwasser.
- Warmhoudstand: Met deze functionaliteit wordt de gekookte rijst nog een hele poos warm gehouden in de koker. Op de rijstkoker zitten indicatielampjes die aangeven in welke fase de rijst is.
- Timer: Hiermee kun je instellen hoe laat de rijstkoker moet beginnen met het kookproces. Zo is de rijst precies op tijd klaar voor het avondeten.
Minder schoonmaakwerk met een rijstkoker
Met een rijstkoker heb je minder schoonmaakwerk in de keuken, vergeleken met rijst koken in een pan op het fornuis. Omdat de rijst niet aanbrandt en nauwelijks blijft plakken tegen de binnenpan, is deze makkelijk schoon te maken. Als de binnenpan voorzien is van een anti-aanbaklaag, krijg je hem heel vlot schoon met een keukensponsje. De omgeving rond de rijstkoker blijft doorgaans smetteloos, omdat er geen stoomdruppels uit het apparaat komen. Op het fornuis zul je het deksel van tijd tot tijd moeten openen om de rijst te roeren, waardoor er automatisch spatten op de kookplaat komen.
De voordelen van een rijstkoker op een rijtje
- Zodra je de juiste water tot rijst-verhouding hebt gevonden, krijg je elke keer hetzelfde perfecte resultaat.
- De rijst brandt nooit aan.
- Je hebt totaal geen omkijken naar het kookproces. Zo kun je alle aandacht geven aan andere activiteiten in de keuken.
- Dankzij de warmhoudfunctie kun je de rijst ruim voor de aanvang van het avondmaal opzetten.
- Met een stoommand (of stoomschaal) kun je samen met de rijst ook groente, kip, vlees en vis bereiden.
- Alle vitaminen blijven in de pot, en dus in je gerecht(en).
- Minder schoonmaakwerk in de keuken.
- Het apparaat is makkelijk op te bergen in een keukenkast.
- Rijstkokers zijn relatief goedkoop. Voor nog geen € 30,- heb je al een kleine rijstkoker met voldoende inhoud voor 3 personen.
- Rijstkokers zijn duurzame elektrische keukenapparaten. Ze gaan meestal langer dan tien jaar mee.
De beste rijstkoker
Een rijstkoker heeft zoveel voordelen dat je over het wel of niet aanschaffen niet eens hoeft na te denken. Om de keuze wat eenvoudiger voor je te maken, lichten we een groot aantal modellen uit in dit artikel. Check ook zeker eens de rijstkokers van Russell Hobbs.